"Jaka szkoda, że nie mieliśmy więcej miejsca. Mogliśmy uratować więcej Żydów". 

Anna Chelpa, cytowana przez D. Golana w wywiadzie przeprowadzonym po jej wyemigrowaniu do Izraela,
Maariv, 24 grudnia 1965 r.

Jan i Anna Chełpa, młoda para katolicka, utrzymywała się z małego kawałka ziemi we wsi Dublany pod Samborem.

Pod okupacją niemiecką para była świadkiem brutalnej deportacji i mordu swoich żydowskich sąsiadów i postanowiła ukryć w swoim domu trzech Żydów – Yehoshuę Laufera, jego córkę Miriam i Marcela Ornicza. Dzielili się swoim skromnym prowiantem ze swoimi ukrytymi podopiecznymi, czasami wychodząc i żebrząc, aby ich utrzymać.

Feige i Yehoshua Laufer posiadali dużą farmę w Dublanach. Wśród ich pracowników na przestrzeni lat byli Anna i Jan Chełpa. W 1939 roku dwoje dzieci Laufera było dorosłych. Ich najstarszy syn, Cwi-Henryk, studiował inżynierię lądową we Lwowie i służył jako oficer w Wojsku Polskim; ich córka Miriam kształciła się jako księgowa.

Po niemieckiej inwazji na Polskę Dublany znalazły się pod kontrolą sowiecką, a folwark Laufer’ów został znacjonalizowany. Rodzina została bez dochodów, a ich dom został przejęty. Przenieśli się do stodoły i udawało im się znaleźć sposoby na utrzymanie się. Po wybuchu wojny utracili kontakt z synem oficerem, który zniknął bez śladu.

Latem 1941 roku wojska niemieckie zajęły Dublany. Kiedy wydano dyrektywy dotyczące konfiskaty mienia żydowskiego, Lauferowie stracili to, co im jeszcze pozostało, pozostały im tylko ubrania na plecach. Chrześcijańscy znajomi pomagali i przynosili im jedzenie, odzież i inne niezbędne przedmioty, pomimo niebezpieczeństwa dla siebie.

Wiosną 1943 r. rozpoczęły się masowe deportacje Żydów. Do tego momentu Lauferowie byli przydzielani do pracy przymusowej, ale stan Feige pogarszał się, dopóki nie została włączona do transportu do obozu zagłady w Bełżcu, gdzie została zamordowana. Miriam i jej ojciec kontynuowali pracę w obozie pracy przymusowej w lesie, gdzie pracowali przy wycince drzew.

Wkrótce potem pozostali Żydzi w Dublanach zostali brutalnie zamordowani. Yehoshua i Miriam były jednymi z niewielu, którzy pozostali w obozie pracy, a następnie przenoszono ich z miejsca na miejsce, dopóki nie dołączyli do kilku innych, którzy uciekli, i wykopali kryjówkę w lesie. Podczas ukrywania się Miriam kilkakrotnie przychodziła do domu Jana i Anny Chełpów, którzy dostarczali jej jedzenie. Chełpowie rozpoczęli poszukiwania kryjówki dla Miriam i jej ojca. Znaleźli sąsiedniego rolnika, który zgodził się ukryć Lauferów za pieniądze, ale po krótkim czasie Chełpowie zabrali Miriam i Yehoshua do własnego domu. Inny Żyd, Marcel Ornitz, również ukrywał się w domu Chełpów. Cała trójka pozostała tam w ukryciu aż do wyzwolenia terenu. Przez cały ten okres Jan i Anna Chełpowie dzielili się z trójką jedzeniem, prali ich ubrania, leczyli bolączki, mimo zagrożenia własnego życia i bez żądania wynagrodzenia.

Po wojnie Miriam wyszła za mąż za Icchaka Rapsa i mieli córkę Felę. Jehoszua wyemigrował do Izraela w 1948 roku, ale pod rządami komunistów Miriam i Icchak nie mogli opuścić kraju. Miriam pozostawała w stałym kontakcie z Anną i Janem Chełpami, a po śmierci Jana Miriam trzymała Annę blisko. Kiedy Miriam i Icchak w końcu otrzymali pozwolenie na emigrację do Izraela w 1965 roku, zabrali ze sobą 86-letnią Annę, opiekując się nią aż do śmierci w podeszłym wieku.

Fela, córka Miriam, przekazała modlitewnik Anny Chełpy Yad Vashem, aby historia odważnych i bezinteresownych działań tej pary podczas II wojny światowej nadal rezonowała. Pomimo biedy Jan i Anna Chełpa postanowili podzielić się tym, co mieli i zaryzykować życie, aby ratować Żydów.

26 listopada 1968 roku Yad Vashem uznał Annę Chełpę za Sprawiedliwą wśród Narodów Świata natomiast Jan Chełpa został uznany 22 czerwca 2020r.

Anna Chełpa urodziła się 27 lipca 1881 roku i była córką Józefa Towarnickiego i Katarzyny Dzedzej. 

Jan Chełpa urodził się 15 października 1878 roku i był synem Michała Chełpy i Barbary Łuczkowskiej.